قواعد عمومی دیه اعضاء در قانون مجازات اسلامی

اگر در اثر جنایت صدمه ‌ای بر عضو یا منافع وارد آید چنانچه برای آن جنایت در شرع دیه مقدر یا نسبت معینی از آن به شرح مندرج در این قانون مقرر شده باشد مقدار مقرر و چنانچه شرعا مقدار خاصی برای آن تعیین نشده ارش آن قابل مطالبه است.

دیه زن و مرد در اعضا و منافع تا کمتر از ثلث دیه کامل مرد یکسان است و چنانچه ثلث یا بیشتر شود دیه زن به نصف کاهش می یابد. هرگاه در اثر یک یا چند ضربه، آسیب‌ های متعددی بر یک یا چند عضو وارد شود، ملاک رسیدن دیه به ثلث، دیه هر آسیب به طور جداگانه است مگر اینکه آسیب‌ های وارده بر عضو، عرفا یک آسیب و جنایت محسوب شود.

در خصوص مشاوره و یا اعطای وکالت کلیک کنید.

بررسی دیه اعضاء پیوندی

در این بخش به بررسی دیه اعضاء پیوندی می پردازیم. بدین ترتیب دیه اعضایی که با پیوند و امثال آن در محل عضو از بین رفته، قرار گرفته است و مانند عضو اصلی دارای حیات می‌ باشند به میزان دیه عضو اصلی خواهد بود. بدین ترتیب اگر دارای حیات گردد، ولی از جهت دیگری معیوب شود، این موضوع مربوط به دیه عضو معیوب خواهد شد.

موضوعات کلی در این خصوص عبارتند از:

• از بین بردن اعضای مصنوعی، تنها موجب ضمان مالی است.
• در مواردی که رفتار مرتکب موجب آسیب و عیبی در بدن گردد. ولی اثری از خود در بدن بر جای بگذارد. در این صورت مرتکب به حبس یا شلاق تعزیری از نوع درجه 7 محکوم می گردد.

دیه شکستگی اعضاء

در شکستگی اعضاء که دارای دیه مقدر است و چنانچه پس از جنایت به گونه‌ ای اصلاح شود که هیچ عیب و نقصی در آن باقی نماند، چهار، بیست و پنجم دیه آن مربوط به عضو ثابت می گردد. بدین ترتیب اگر با عیب و نقص این عضو اصلاح شود یا برای آن عضو دیه مقدری نباشد، ارش ثابت است. مگر در مواردی که در این قانون خلاف آن مقرر شده باشد.

• دیه شکستن و ترک برداشتن یا خرد شدن استخوان بدین شرح خواهد بود.
• دیه شکستن استخوان هر عضو یک پنجم دیه آن عضو و اگر بدون عیب درمان شود چهار پنجم دیه شکستن آن می باشد.
• از اینرو دیه خرد شدن استخوان هر عضو یک سوم دیه آن عضو و اگر بدون عیب درمان شود چهار پنجم دیه مربوط به خرد شدن آن استخوان می باشد.
• دیه ترک برداشتن استخوان هر عضو به عنوان چهار پنجم دیه شکستن آن عضو است.
• در صورتی که دیه جراحتی به استخوان نفوذ کند بدون آنکه موجب شکستگی آن گردد، یک چهارم دیه شکستگی آن عضو را محسوب می گردد.

مزیت اعزام وکیل به سراسر ایران و جهان در گروه وکلای کیفری ژیوار:

دیه اعضا و دررفتگی استخوان از مفصل

به طور کلی در رفتگی استخوان از مفصل، در صورتی که موجب شل شدگی یا از کارافتادگی کامل عضو نگردد، موجب ارش و در غیر این‌ صورت موجب دوسوم دیه همان عضو و در صورت درمان بدون عیب موجب چهار پنجم از دو سوم دیه آن عضو می گردد.

بدین ترتیب هرگاه در اثر جنایتی تکه کوچکی از استخوان از آن جدا شود، دیه شکستگی ثابت است. هرگاه صدمه بر استخوان، موجب نقص عضو یا صدمه دیگری گردد، هر یک دیه جداگانه‌ ای خواهد داشت. بدین ترتیب اگر بر اثر یک یا چند ضربه، علاوه بر در رفتگی مفصل، استخوان نیز بشکند یا ترک بخورد، 2 جنایت محسوب می شود که هر یک دیه یا ارش جداگانه خواهد داشت.

دیه فلج کردن اعضاء

فلج کردن اعضا دارای دیه معین نی باشد که دو سوم دیه آن مربوط به عضو و از بین بردن عضو فلج، یک سوم دیه نیز مربوط به همان عضو می باشد. به طور کلی در فلج کردن نسبی عضو که درصدی از کارایی آن از بین می‌ رود، با توجه به کارایی از دست رفته، ارش تعیین می گردد.

بدین ترتیب از بین بردن قسمتی از عضو یا منفعت دارای دیه مقدر به همان نسبت دیه دارد. این موضوع به شرح زیر می باشد:

• از بین بردن نصف آن به میزان نصف
• از بین بردن یک سوم آن به میزان یک‌ سوم دارای دیه است.

مگر اینکه در قانون ترتیب دیگری مقرر شده باشد. در مواردی که نسبت این موضوع از بین رفته باشد و قابل تشخیص نباشد، ارش تعیین می گردد. بدین ترتیب هرگاه جنایت، عضو را در وضعیتی قرار دهد که با تشخیص کارشناس، مجنی‌ علیه ناگزیر از قطع آن باشد دیه قطع عضو ثابت نیز ثابت می گردد.

جزئیات دیه مقدر اعضاء

به عنوان مثال در خصوص دیه مو، کندن و یا از بین بردن تمام موی سر یا ریش مرد، در صورتی‌ که دیگر نروید، دیه کامل خواهد داشت و اگر دوباره بروید، نسبت به موی سر، ارش و نسبت به ریش یک‌ سوم دیه کامل ثابت در نظر گرفته خواهد شد. در این حکم فرقی میان موی کم‌ پشت و پرپشت و کودک و بزرگسال وجود نخواهد داشت. کندن و یا از بین بردن تمام موی سر زن، در صورتی که دیگر نروید، موجب دیه کامل زن و اگر دوباره بروید، موجب مهرالمثل می گردد. 

تشخیص روییدن و نروییدن مو با کارشناس مورد وثوق می باشد. چنانچه نظر کارشناس بر نروییدن باشد و دیه پرداخت شود، ولی پس از آن خلاف نظر او ثابت شود، باید مازاد بر ارش یا یک سوم دیه و یا مهرالمثل، حسب مورد به پرداخت‌ کننده دیه، مسترد شود و اگر نظر کارشناس بر روییدن باشد و ارش یا یک سوم دیه و یا مهرالمثل، حسب مورد پرداخت شود ولی خلاف نظر او ثابت گردد، باید مابه ‌التفاوت آن پرداخت گردد.

خدمات گروه وکلای کیفری ژیوار به شرح زیر است:

کلیات خونبها اعضاء در خصوص موی سر

در بخش پایانی مقاله درباره کلیات دیه اعضا در خصوص موی سر اطلاعاتی در اختیار شما قرار خواهد گرفت. بدین ترتیب اگر مقداری از موی سر، ریش و ابرو پیش از جنایت از بین رفته باشد، زایل کردن باقیمانده آنها، حکم از بین بردن قسمتی از مو را خواهد داشت.

 هر گاه با از بین بردن عضو یا پوست و مانند آن، موی سر، ریش یا ابرو از بین برود، علاوه بر دیه مو یا ریش یا ابرو، حسب مورد دیه یا ارش جنایت نیز پرداخت می شود. همچنین از بین بردن تمام یا قسمتی از موی پلک یا سایر موهای بدن در صورت بروز عیب و نقص موجب ارش است. از اینرو چنانچه با از بین بردن عضو یا کندن پوست و مانند آن باشد، تنها دیه یا ارش محل مو پرداخت می گردد.

هرگاه موی سر مرد یا زن یا ریش مرد که از بین رفته است با عیب و نقص بروید، مانند آن‌که رنگ یا حالت طبیعی آن تغییر کند یا کم پشت بروید، در این صورت موضوع ارش ثابت خواهد بود. در خصوص دیه لب که اعم از پارگی می باشد می توانید مقاله مذکور را مطالعه نمائید. جهت مشاوره و پیشبرد پرونده های حقوقی و کیفری خود با گروه وکلای کیفری ژیوار تماس حاصل فرمائید.

سوالات متداول در باب دیه اعضاء

در این بخش مفتخر به پاسخگویی سوالات متداول در باب دیه اعضاء می باشیم:

• دیه اعضاء و دررفتگی استخوان از مفصل چقدر است؟ به طور کلی در رفتگی استخوان از مفصل، در صورتی که موجب شل شدگی یا از کارافتادگی کامل عضو نگردد، موجب ارش و در غیر این‌ صورت موجب دوسوم دیه همان عضو و در صورت درمان بدون عیب موجب چهار پنجم از دو سوم دیه آن عضو می گردد.
• دیه فلج کردن اعضاء چقدر است؟ فلج کردن اعضا دارای دیه معین نی باشد که دو سوم دیه آن مربوط به عضو و از بین بردن عضو فلج، یک سوم دیه نیز مربوط به همان عضو می باشد. به طور کلی در فلج کردن نسبی عضو که درصدی از کارایی آن از بین می‌ رود، با توجه به کارایی از دست رفته، ارش تعیین می گردد.