مهم ترین بخش در هر دعوا چه دعوای حقوقی باشد و چه دعوای کیفری نحوه اثبات آن است. اگر نحوه اثبات و ادله اثباتی که هر یک از طرفین به آن استناد می کنند بتواند قاضی پرونده را که به آن موضوع رسیدگی می کند قانع کند آن طرف دعوا پرونده را می برد. اما اگر ادله اثباتی طرف دعوا ضعیف باشد و نتواند منجر به اقناع قاضی شود، رای قاضی علیه او صادر خواهد شد.
نحوه اثبات دعوا و استناد به ادله اثبات در تخصص یک وکیل دادگستری متخصص است که تجربه زیادی در طرح آن دعوای مشخص داشته باشد. به همین دلیل اهمیت زیادی دارد که از یک وکیل مجرب و ماهر برای طرح دعوا و دفاع از خود استفاده کنید. برای استفاده از وکیل پایه یک کیفری می توانید با متخصصان ما در گروه وکلای کیفری ژیوار که دارای چندین سال سابقه درخشان در طرح دعاوی کیفری هستند تماس بگیرید. برای آشنایی بیشتر با نحوه اثبات دعوای کیفری مطالعه مقاله زیر را به شما پیشنهاد می کنیم.
نحوه اثبات دعوای کیفری چگونه است؟
در دعاوی کیفری اصولا آغاز تعقیب، جهات و دلایل گوناگونی دارد که به آن ها جهات تعقیب گفته می شود. منظور از جهات تعقیب، عواملی است که باعث می شود مرجع قضایی ملزم به آغاز فرایند رسیدگی به عمل مشخصی باشد که به عنوان جرم اعلام شده است. این جهات تعقیب در ماده 64 قانون آیین دادرسی کیفری مصوب سال 1392 ذکر شده اند که به شرح زیر هستند:
- الف) شکایت شاکی یا مدعی خصوصی
- ب) اعلام و اخبار ضابطان دادگستری، مقامات رسمی یا اشخاص موثق و مطمئن
- پ) وقوع جرم مشهود، در برابر دادستان یا بازپرس
- ت) اظهار و اقرار متهم
- ث) اطلاع دادستان از وقوع جرم به طرق قانونی دیگر
البته شکایت شاکی در جرایم قابل گذشت که به صورت محصور در قانون شمرده شده اند، جهت لازم برای شروع به تعقیب است و بدون شکایت شاکی نمی توان به این جرایم رسیدگی نمود. اما در جرایم غیر قابل گذشت که شامل کلیه جرایمی می شود که تحت عنوان جرایم قابل گذشت در قانون ذکر نشده اند، بدون شکایت شاکی و تنها با وجود یکی از جهات ذکر شده در ماده 64 رسیدگی قضایی آغاز می شود.
زمانی که رسیدگی به یک رفتار بر اساس یکی از این جهات تعقیب در مرجع قضایی آغاز می شود، مقام قضایی که می تواند بازپرس یا قاضی دادگاه باشد، باید تحقیقات لازم را پیرامون آن رفتار که به عنوان اعلام شده و یا از آن شکایت شده انجام دهد و هر گونه ادله اثباتی را که پیرامون آن رفتار پیدا کرد را در پرونده درج کند. بنابراین بر خلاف دعاوی حقوقی که قاضی پرونده صرفا در حیطه آن ادله اثباتی که خواهان ارائه داده است رسیدگی می کند قاضی کیفری باید خود به تحقیق و بررسی برای کشف ادله اثبات بپردازد.
ادله اثبات کیفری چه چیزهایی هستند؟
در قسمت قبل اشاره کردیم که قاضی کیفری باید با تحقیق و بررسی گسترده ادله اثباتی لازم برای تحقق جرم را کشف کند. حال سوال این است که اصولا مفهوم ادله اثبات در علم حقوق چیست و ادله اثبات کیفری چه چیزهایی هستند؟
در پاسخ باید گفت ادله اثبات به ابزارهایی گفته می شود که برای اثبات یک ادعا در مرجع قضایی باید به آن ها استناد کرد. ادله اثبات به صورت محصور در قانون ذکر شده اند و استناد به ادله دیگری که توسط قانون به رسمیت شناخته نشده اند نمی تواند منجر به اثبات دعوا گردد. ادله اثبات در حقوق ایران شامل ادله اثبات حقوقی و ادله اثبات کیفری هستند. منظور از ادله اثبات کیفری ادله ای هستند که در دعای کیفری که موضوع آن ها وقوع جرم و مجازات آن است به کار می روند. بر اساس ماده 160 قانون مجازات اسلامی ادله اثبات کیفری عبارت از اقرار، شهادت، قسامه و سوگند در موارد مقرر قانونی و علم قاضی است.
قسامه و سوگند ادله ای هستند که از شریعت اسلامی الهام گرفته شده اند و در هر دعوا و شرایطی به کار نمی روند. اما ادله دیگر یعنی اقرار، شهادت و علم قاضی عمومیت بیشتری دارند که در ادامه مفهوم و ارزش اثباتی آن ها بیان می شود.
اقرار در اثبات دعوای کیفری
اقرار هم به عنوان ادله اثبات حقوقی به رسمیت شناخته است و هم به عنوان ادله اثبات کیفری. در حقوق کیفری اقرار عبارت از اخبار شخص به ارتکاب جرم از جانب خود است. اقرار از جهت ارزش اثباتی، ارزش بیشتری نسبت به سایر ادله دارد و اگر اقرار متهم علیه خودش و بر اساس شرایط قانونی مقرر در قانون یعنی در هنگام بلوغ، اختیار و عقل کامل و بدون اکراه رخ دهد می تواند دعوای کیفری را ثابت کند. بر اساس ماده 171 قانون مجازات اسلامی: هر گاه متهم اقرار به ارتکاب جرم کند، اقرار وی معتبر است و نوبت به ادله دیگر نمی رسد، مگر اینکه با بررسی قاضی رسیدگی کننده قرائن و امارات برخلاف مفاد اقرار باشد که در این صورت دادگاه، تحقیق و بررسی لازم را انجام می دهد و قرائن و امارات مخالف اقرار را در رای ذکر می کند.
اقرار باید به صورت منجز و بدون شرط و تعلیق صورت بگیرد و قابل توکیل به دیگری هم نیست.
شهادت در اثبات دعوای کیفری
شهادت نیز هم در ادله اثبات حقوقی و هم در ادله اثبات کیفری مورد پذیرش قرار گرفته است. بر اساس ماده 174 قانون مجازات اسلامی شهادت عبارت از اخبار شخصی غیر از طرفین دعوی به وقوع یا عدم وقوع جرم توسط متهم یا هر امر دیگری نزد مقام قضائی است. نکته مهم در رابطه با شهادت این است که شاهد باید مبتنی بر حواس پنج گانه خود وقوع جرم را حس کرده باشد. مثلا صحنه قتل را دیده و توهین به دیگری را شنیده باشد. در صورتی که فرد خبر وقوع جرم را از فرد دیگری شنیده باشد یا از طریق دیگری از وقوع جرم مطلع شده باشد شاهد محسوب نشده و اظهارات او شهادت تلقی نخواهد شد. بر اساس ماده 177 قانون مجازارت شاهد شرعی در زمان ادای شهادت باید شرایط زیر را دارا باشد:
- الف) بلوغ
- ب) عقل
- پ) ایمان
- ت) عدالت
- ث) طهارت مولد
- ج) ذی نفع نبودن در موضوع
- چ) نداشتن خصومت با طرفین یا یکی از آن ها
- ح) عدم اشتغال به تکدی
- خ) ولگرد نبودن
مزیت اعزام وکیل به سراسر ایران و جهان در گروه وکلای کیفری ژیوار:
علم قاضی در اثبات دعوای کیفری چه نقشی دارد؟
منظور از علم قاضی یقین به وقوع جرم یا برخی شرایط آن بر اساس امارات و مستندات است. ماده 211 قانون مجازات اسلامی علم قاضی را تعریف کرده است: علم قاضی عبارت از یقین حاصل از مستندات بیّن در امری است که نزد وی مطرح می شود. در مواردی که مستند حکم، علم قاضی است، وی موظف است قرائن و امارات بیّن مستند علم خود را به طور صریح در حکم قید کند.
سوالی که ایحاد می شود این است که اگر علم قاضی با سایر ادله اثبات کیفری تعارض پیدا کند کدام یک از آن ها معتبر است؟ ماده 212 قانون مجازات حکم این مساله را به این صورت بیان کرده است: در صورتی که علم قاضی با ادله قانونی دیگر در تعارض باشد اگرعلم، بیّن باقی بماند، آن ادله برای قاضی معتبر نیست و قاضی با ذکر مستندات علم خود و جهات رد ادله دیگر، رای صادر می کند. چنانچه برای قاضی علم حاصل نشود، ادله قانونی معتبر است و بر اساس آنها رای صادر می شود.
ماده قانونی ادله اثبات دعوی
بر اساس ماده 1257 قانون مدنی: هر کس مدعی حقی باشد باید آن را اثبات کند و مدعی علیه هر گاه در مقام دفاع مدعی امری شود که محتاج به دلیل باشد اثبات امر بر عهده او است.
ماده 1258 قانون مدنی ایران، اقرار را به شرح زیر تعریف میکند:
«اقرار عبارت است از اخبار شخص به حقی برای غیر، بر ضرر خود.»
ماده 1260 قانون مدنی ایران، شهادت را به شرح زیر تعریف می کند:
«شهادت عبارت است از گواهی دادن دو نفر عادل بر وقوع یا عدم وقوع امری.»
ماده 1265 قانون مدنی ایران، سوگند را به شرح زیر تعریف میکند:
«سوگند عبارت است از اظهار اراده به قصد تحقق امری معین.»
ماده 1269 قانون مدنی ایران، اماره را به شرح زیر تعریف میکند:
«اماره عبارت است از قرینه ای که به حکم قانون یا در نظر قاضی دلیل بر امری شناخته میشود.»
اماره، یکی از دلایل اثبات دعوا است. اماره، باید بر اساس شرایط زیر باشد:
باید قرینه ای باشد که به حکم قانون یا در نظر قاضی، دلیل بر امری شناخته شود.
باید قرینه ای باشد که قاضی را به یقین یا ظن به وقوع امری برساند.
ماده 1270 قانون مدنی ایران، قرائن را به شرح زیر تعریف میکند:
«قرائن عبارت است از اوضاع و احوالی که به نظر قاضی، دلیل بر امری باشد.»
خدمات گروه وکلای کیفری ژیوار عبارتست از:
اثبات دعوای کیفری با کمک وکلای گروه ژیوار
همان طور که در بالا ذکر کردیم، اثبات دعوا چه در دعاوی حقوقی و چه در دعاوی کیفری مهم ترین بخش آن دعوا را تشکیل می دهد که سرنوشت پرونده را مشخص می کند. بنابراین برای افزایش شانس موفقیت خود در زوند دادرسی می بایست از حضور یک وکیل پایه یک کیفری با تخصص ویژه در هر جرم استفاده کنید تا بتواند با استفاده از دانش و تجربه خود در طرح و اثبات دعوای کیفری به شما کمک کند. گروه وکلای کیفری ژیوار مجموعه ای متشکل از چندین وکیل کیفری با تخصص های متنوع و گوناگون است که به تناسب و فراخور پرونده شما مشاوره های لازم را به صورت حضوری، آنلاین یا تلفنی به شما ارائه می دهند. برای کسب اطلاعات بیشتر می توانید با متخصصان ما در گروه وکلای کیفری ژیوار تماس بگیرید.
سوالات متداول در باب اثبات دعوای کیفری
در این بخش به سوالات رایج شما در زمینه اثبات دعوای کیفری پاسخ می دهیم:
- ادله اثبات دعوای کیفری چه هستند؟ ادله اثبات دعوای کیفری شامل اقرار، شهادت، سوگند، قسامه و علم قاضی می شوند.
- تفاوت اثبات دعوای کیفری با اثبات دعوای حقوقی چیست؟ در اثبات دعوای کیفری مقام قضایی باید فارغ از ادله اثباتی که در شکایت نوشته شده به تحقیق و بررسی درباره آن پرونده بپردازد و هر گونه ادله اثبات یا اماره ای مبنی بر وقوع جرم یا شرایط آن پیدا کرد به آن استناد کند. اما در دعاوی حقوقی بر خلاف اثبات دعوای کیفری ادله اثبات تنها همان ادله اثباتی هستند که خواهان به آن ها استناد کرده و قاضی اختیارات بسیار محدودی در تحقیق بیشتر درباره موضوع دعوا دارد.
بدون دیدگاه