صلاحیت و نحوه عملکرد دیوان عالی کشور

صلاحیت و نحوه عملکرد دیوان عالی کشور

دیوان عالی کشور، عالی ترین مرجع قضایی کشور است که بر اساس قانون صلاحیت های ویژه ای را بر عهده دارد و برای رسیدگی به این صلاحیت ها نیز تشریفات و نحوه عملکرد به خصوصی دارد. در این مقاله، شما با کلیه صلاحیت های دیوان عالی کشور و نحوه انجام این صلاحیت ها آشنا خواهید شد. برای آشنایی دقیق تر با دیوان عالی کشور می توانید از دانش مشاوران و متخصصان حقوقی گروه وکلای کیفری ژیوار استفاده نمایید. وکیل دیوان عالی کشور مفتخر به راهنمای شما می باشد.

دیوان عالی کشور چیست؟

دیوان عالی کشور عالی ترین مرجع قضایی کشور است که بر سایر مراجع قضایی نظارت دارد. این دیوان بر اساس اصل 161 قانون اساسی تشکیل شده است. اصل 161 در رابطه با دیوان عالی کشور می گوید: دیوان عالی کشور به منظور نظارت بر اجرای صحیح قوانین در محاکم و ایجاد وحدت رویه قضایی و انجام مسئولیت‌ هایی که طبق قانون به آن محول می‌ شود بر اساس ضوابطی که رئیس قوه قضاییه تعیین می‌ کند تشکیل می‌ گردد.

اصل 161 در سایت ویکی حقوق

در خصوص مشاوره و یا اعطای وکالت کلیک کنید.

مشاوره حقوقی

وظایف و صلاحیت های دیوان عالی کشور چیست؟

همانطور که در اصل 161 قانون اساسی ذکر شده است، وظیفه و صلاحیت اصلی دیوان عالی کشور نظارت بر اجرای صحیح قوانین در محاکم و ایجاد وحدت رویه قضایی در آن هاست. علاوه بر این دو وظیفه، دیوان عالی کشور وظیفه حل اختلاف در صلاحیت و تعیین مرجع صالح، تجویز اعاده دادرسی و رسیدگی به تخلفات رئیس جمهور را نیز بر عهده دارد. در ادامه هر یک از این وظایف را به تفصیل شرح می دهیم.

نحوه رسیدگی در دیوان عالی کشور

رسیدگی به پرونده های طرح شده در دیوان عالی کشور دارای تشریفات و قواعد خاصی است که یک وکیل پایه یک کیفری باید به تمامی آن ها مسلط باشد. با توجه به نوع رسیدگی دیوان عالی کشور و اینکه پرونده تحت چه عنوانی در دیوان عالی کشور طرح شده، نحوه رسیدگی نیز متفاوت است. دیوان عالی کشور، مرجع صالح برای تجدید نظر از برخی آراء کیفری و مرجع فرجام خواهی از آراء حقوقی است و علاوه بر این، مرجع تجویز اعاده دادرسی از آراء قطعی کیفری نیز محسوب می شود. نحوه رسیدگی دیوان عالی در مقام تجدید نظر از آراء کیفری به این صورت است که دیوان عالی باید در ابتدا وجود یکی از جهات تجدید نظرخواهی مذکور در ماده 464 قانون آیین دادرسی کیفری را نسبت به آرائی که از دادگاه کیفری یک صادر شده احراز کند. در صورت احراز یکی از این جهات، دیوان عالی آن رای را نقض می کند و به دادگاه هم عرض ارجاع می دهد و در غیر این صورت آن را تایید می نماید.

مقالات مرتبط  نقص رای در دیوان عالی کشور

در فرجام خواهی از آراء دادگاه های حقوقی، در ابتدا باید گفت که تمام آراء حقوقی قابل فرجام خواهی در دیوان عالی نیستند و فقط پرونده هایی که دارای موضوعات مشخصی باشند، مانند آراء مالی بیش از بیست میلیون ریال یا آراء مربوط به اصل نکاح، طلاق، وقف و … قابل فرجام خواهی اند. در رسیدگی فرجامی دیوان عالی وارد ماهیت نمی شود و فقط به صورت شکلی رسیدگی می کند و در صورت نقض نیز پرونده را به شعبه هم عرض ارجاع می دهد.

در اعاده دادرسی، دیوان عالی نسبت به آراء قطعی شده کیفری مجوز اعاده دادرسی صادر می کند و رسیدگی اصلی به اعاده دادرسی با همان شعبه ای است که رای قطعی را صادر کرده.

نظارت بر اجرای صحیح قوانین در محاکم

دیوان عالی کشور به واسطه فرجام خواهی از آراء محاکم بدوی یا تجدید نظر، در صورت مشاهده نقض قوانین مربوط به آیین دادرسی یا قوانین ماهوی آن رای را نقض و در صورت عدم نقض این قوانین، آن رای را ابرام یا تایید می کند. در ماده 366 قانون آیین دادرسی مدنی فرجام خواهی تعریف شده است: رسیدگی فرجامی، عبارت است از تشخیص انطباق یا عدم انطباق رای مورد درخواست فرجامی، با موازین شرعی و مقررات قانونی. در آیین دادرسی کیفری نیز رسیدگی به اعتراض از برخی آراء محاکم کیفری در صلاحیت دیوان عالی کشور قرار گرفته است. ماده 428 قانون آیین دادرسی کیفری در این رابطه می گوید: آرای صادره درباره جرائمی که مجازات قانونی آنها سلب حیات، قطع عضو، حبس ابد و یا تعزیر درجه سه و بالاتر است و جنایات عمدی علیه تمامیت جسمانی که میزان دیه آن ها نصف دیه کامل یا بیش از آن است و آرای صادره درباره جرائم سیاسی و مطبوعاتی، قابل فرجام‌خواهی در دیوان عالی کشور است.

حل اختلاف در صلاحیت و تعیین مرجع صالح

دادگاه ها برای رسیدگی به پرونده های طرح شده باید دارای صلاحیت ذاتی و محلی باشند و در صورتی که این صلاحیت ها را برای خود احراز نکنند، قرار عدم صلاحیت صادر کرده و پرونده را به دادگاهی که آن را صالح می دانند ارسال می کنند. در صورتی که دادگاه دوم نیز خود را صالح نداند، اختلاف در صلاحیت به وجود می آید. حل اختلاف در صلاحیت حسب مورد بر عهده دادگاه تجدید نظر استان و یا دیوان عالی کشور است. بر اساس ماده 28 قانون آیین دادرسی مدنی: هرگاه بین دادگاههای عمومی، نظامی و انقلاب در مورد صلاحیت اختلاف محقق شود همچنین در مواردی که دادگاهها اعم از عمومی، نظامی و انقلاب به صلاحیت، مراجع غیرقضایی از خود نفی صلاحیت کنند و یا خود را صالح بدانند پرونده برای حل اختلاف به دیوان عالی کشور ارسال خواهد شد. رای دیوان عالی کشور در خصوص تشخیص صلاحیت لازم الاتباع می‌ باشد.

مقالات مرتبط  وکیل قاضی بازنشسته دیوان عالی کشور

ایجاد وحدت رویه قضایی

در صورتی که درمورد یک موضوع واحد از سوی محاکم آراء متعارضی صادر شود، هیات عمومی دیوان عالی کشور اقدام به صدور رای وحدت رویه می نماید تا نسبت به آن موضوع وحدت رویه قضایی ایجاد نماید. این رای وحدت رویه همانند قانون برای تمام محاکم قضایی لازم الاتباع است و نقض آن همانند نقض قانون شمرده می شود.

ایجاد وحدت رویه قضایی

تجویز اعاده دادرسی

اعاده دادرسی یکیاز طرق فوق العاده اعتراض به آراء و به معنای رسیدگی مجدد به پرونده ای است که درمورد آن رای قطعی صادر شده است. اعاده دادرسی در پرونده های کیفری با تجویز اعاده دادرسی توسط دیوان عالی کشور صورت می گیرد. یعنی اگر دیوان عالی کشور وجود یکی از جهات اعاده دادرسی کیفری را که در ماده 476 قانون آیین دادرسی کیفری بیان شده احراز نماید با اعاده دادرسی موافقت کرده و پرونده را به شعبه صادر کننده رای قطعی ارسال می کند.

رسیدگی به تخلفات رئیس جمهور

در صورتی که رئیس جمهور از وظایف قانونی خود در راستای ریاست جمهوری تخلف نماید، رسیدگی به این تخلف بر عهده دیوان عالی کشور است. پس از حکم دیوان عالی مبنی بر احراز تخلف رئیس جمهور از وظایف قانونی اش، مقام رهبری حکم عزل او را به استناد اصل 110 قانون اساسی صادر می کند.

ساختار و تشکیلات دیوان عالی کشور چگونه است؟

پس از بررسی وظایف و صلاحیت های دیوان عالی کشور، ساختار و تشکیلات این دیوان را بررسی می کنیم. تشکیلات دیوان عالی کشور شامل موارد زیر است:

  • دادسرای دیوان عالی کشور: این دادسرا بر امور قضایی سایر دادسراهای کشور نظارت می کند.
  • شعب دیوان عالی کشور: دیوان عالی کشور متشکل از شعب حقوقی و کیفری است که هر یک به موضوعات تخصصی خود یعنی فرجام خواهی از آراء حقوقی و کیفری رسیدگی می کنند. هر شعبه دارای دو قاضی است که یکی رئیس شعبه و دیگری قاضی مستشار است. شعبی از دیوان عالی هم به عنوان شعب تشخیص وجود دارند که وظیفه آن ها تشخیص مواردی است که به عنوان خلاف شرع بین از سوی رئیس قوه قضاییه به آن ها ارجاع شده است.
  • هیات های عمومی دیوان عالی کشور: دیوان عالی کشور دارای هیات عمومی شعب حقوقی و کیفری و هیات عمومی برای صدور رای وحدت رویه است که با صدور این رای در محاکم قضایی ایجاد وحدت رویه می کنند.

رئیس دیوان عالی کشور نیز مستقیما توسط رئیس قوه قضاییه تعیین می شود و به مدت 5 سال می تواند این سمت را بر عهده داشته باشد.

مقالات مرتبط  اعتراض به رای دیوان عالی کشور

دیوان عالی کشور کجاست؟

دیوان عالی کشور در تهران و دارای 45 شعبه است. همچنین دیوان عالی کشور در شهرهای قم و مشهد نیز دارای چند شعبه است که به پرونده های آن شهرها رسیدگی می کند.

خدمات گروه وکلای کیفری ژیوار به شرح زیر است:

خدمات گروه وکلای کیفری ژیوار

هیات عمومی دیوان عالی کشور

دیوان عالی کشور، به عنوان عالی ترین مرجع قضایی دارای یک هیات عمومی است که بر اساس قانون وظایف ویژه ای بر عهده دارد. هیات عمومی دیوان عالی شامل هیات عمومی کیفری و هیات عمومی حقوقی است که در صورت صدور آراء متعارض از محاکم دادگستری اقدام به صدور رای وحدت رویه می کند تا با صدور این رای یک رویه واحد در محاکم کیفری نسبت به آن موضوع برقرار سازد.

هیات عمومی دیوان عالی کشور با حضور سه چهارم تمامی قضات و مستشاران شعب حقوقی و کیفری رسمیت پیدا می کند. این رای هیات عمومی دیوان عالی کشور همانند قانون برای تمام مراجع، الزام آور و لازم الرعایه بوده و نقض آن به منزله نقض قانون است. هر یک از قضات دیوان عالی کشور، قضات و دادرسان دادگاه ها و یا وکلای دادگستری می توانند تعارض میان آراء محاکم را به واسطه رئیس دیوان عالی یا دادستان به اطلاع هیات عمومی دیوان عالی برسانند تا درمورد آن اقدام به تصمیم گیری نماید.

وکیل دیوان عالی کشور

وکیل دیوان عالی کشور وکیلی است که دارای دانش و تجربه بسیار بالاست زیرا رسیدگی در دیوان عالی کشور با دقت زیاد و توسط باتجربه ترین قضات کشور انجام می شود و وکیلی که در دیوان عالی کشور فعالیت می کند باید از سطح دانش و تجربه بالایی برخوردار باشد باشد تا بتوان قضات دیوان عالی را به نفع موکل خود اقناع کند. بر اساس مقررات حرفه وکالت، تنها وکیل پایه یک می تواند پرونده هایی را که در دیوان عالی کشور طرح می شوند را به عهده بگیرد. بنابراین وکلای کارآموز یا وکلای پایه دو امکان اخذ چنین پرونده هایی را ندارند. گروه وکلای کیفری ژیوار می توانند بهترین وکیل دیوان عالی کشور یا وکیل دادگاه مدرس در اسرع وقت پاسخگوی شما باشند.

سوالات متداول در باب دیوار عالی

در این بخش به سوالات متداول شما درباره دیوان عالی کشور پاسخ می دهیم:

  • دیوان عالی کشور چه وظایفی دارد؟ دیوان عالی کشور وظیفه نظارت بر اجرای قوانین در محاکم، حل اختلاف در صلاحیت، ایجاد وحدت رویه قضایی، تجویز اعاده دادرسی و رسیدگی به تخلفات رئیس جمهور را بر عهده دارد.
  • رای وحدت رویه چیست؟ رای وحدت رویه رایی است که در صورت صدور آراء متعارض از محاکم قضایی توسط هیات عمومی دیوان عالی کشور صادر می شود که در محاکم ایجاد وحدت رویه کند. رای وحدت رویه همانند قانون لازم الاتباع است.
Rate this post

بدون دیدگاه

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

این سایت از اکیسمت برای کاهش هرزنامه استفاده می کند. بیاموزید که چگونه اطلاعات دیدگاه های شما پردازش می‌شوند.