- 88
پس از مطالعه، در صورت مفید بودن، این متن را برای دیگران نیز ارسال نمایید تا آنها نیز از مطالعه مفید آن بهرهمند شوند.
اگر توجه داشته باشید، بخش اعظمی از اخبارهای حقوقی در طول روز به صدور چک بلامحل و جرم چک بلامحل اختصاص دارد. ولیکن آیا می دانید:
- چک بلامحل از منظر قانون
- وکیل چک چه وظایفی بر عهده دارد؟
- چک بلامحل به چه نوع چکی اطلاق می شود؟
- مقصود از چک بلامحل چیست؟
بهتر است دقیق تر به موضوع بنگریم. زیرا ممکن است افراد بسیاری با صدور چک بلامحل رو به رو شوند، بهتر است در روند متن مقاله همراه ما باشید. بهتر است پیش از ورود به بحث خود، به یک تعریف کلّی از چک اکتفاء نماییم.
کاربر گرامی، در صورت نیاز به مشاوره حقوقی کلیک نمایید.
چک نوشته ای است که به موجب آن صادر کننده وجوهی را که در نزد محالٌ علیه دارد کلاً یا بعضاً مسترد نماید. بهتر است بگوییم، محالٌ علیه چک در تمامی مواقع بانک یا مؤسسات اعتباری و یا مشابه آن ها هستند. امروزه بانک ها علاوه بر وجوه نقد، اعتباری را با اتخاذ شرایطی خاص به شخص صادر کننده چک اختصاص میدهند. بهتر است چنین بگوییم که محل آن اعتبار می تواند محل چک باشد.
آیا چک بلامحل همان چک برگشتی است؟
نام دیگر چک بلامحل چک برگشتی است. ممکن است نام چک برگشتی بیشتر به گوش شما برخورد کرده باشد. چک بلامحل به چکی اطلاق می شود که، به هنگامی که دارنده ی چک به بانک در راستای وصول و مطالبه وجه چک مراجعه می کند با حساب خالی صادر کننده چک رو به رو می شود. در برخی از مواقع ممکن است، برخی از عوامل دیگر منجر به عدم وصول وجه چک شود.
تأمین نیازهای مادی و استفاده از چک در این راستا:
امروزه بخش اعظمی از افراد درک می نمایند که به طورحتم نمی توانند نیازهای روزمره خود را به تنهایی تأمین نمایند. از این جهت می دانند که به موجب تأمین نیازهای خود لازم است از سایر افراد جامعه کمک دریافت کنند. قسم بسیاری از نیازهای افراد جامعه، نیازهای مادی می باشد. روش تأمین نیازهای مادی با زمان گذشته نیز تغییر کرده است. در گذشته های دور انسان ها به موجب تأمین نیازهای خود از داد و ستد کالا استفاده می نمودند؛ ولیکن امروزه بسیار تغییر کرده است.
همانگونه که شما عزیزان بدان آگاه هستید، یکی از مهم ترین ابزار در راستای تأمین نیاز، اسناد تجاری هستند. چک یک سندی است که در میان اسناد تجاری دارای نقش بسیار پر اهمیتی میباشد. ولیکن بهتر است بدانید ممکن است به هنگام استفاده از چک مشکلاتی به وجود آید. یکی از پر اهمیت ترین مشکلات در راستای استفاده از چک، صدور چک بلا محل می باشد.
چک بلامحل با استناد به قانون
با استناد به ماده ۳ اصلاحی ۲/۶/۱۳۸۲:
صادر کننده چک باید در تاریخ مندرج در آن معادل مبلغ مذکور در بانک محالٌ علیه وجه نقد داشته باشد و نباید تمام یا قسمتی از وجهی را که به اعتبار آن چک صادر کرده، به صورتی از بانک خارج نماید یا دستور عدم پرداخت وجه چک را بدهد و نیز نباید چک را به صورتی تنظیم نماید که بانک به عللی از قبیل عدم مطابقت امضاء یا قلم خوردگی در متن چک، یا اختلاف در مندرجات چک و امثال آن از پرداخت وجه چک خورداری نماید.
قانون چک بلامحل
دارا نبودن وجه نقد یا عدم کفایت آن در تاریخ مندرج در چک (فقدان یا کسری محل)، چنانچه وجه موجود در بانک کمتر از وجه مندرج در چک باشد؛ بنا بر ماده ۵ قانون صدور چک: در صورتی که موجودی حساب صادر کننده چک نزد بانک کمتر از مبلغ چک باشد به تقاضای دارنده چک بانک مکلّف است مبلغ موجود در حساب را به دارنده چک بپردازد و دارنده چک با قید مبلغ دریافت شده در پشت چک و تسلیم آن به بانک، گواهی نامه مشتمل بر مشخصات چک و مبلغی که پرداخت شده از بانک دریافت مینماید. چک مذکور نسبت به مبلغی که پرداخت نگردیده بی محل محسوب و گواهی نامه بانک در این مورد برای دارنده چک جانشین اصل چک خواهد بود.
کشیدن تمام یا قسمتی از وجهی که به اعتبار آن چک صادر شده است.
ماده ۵ قانون صدور چک در سایت ویکی حقوق
بهتر است بدانید: مباشرت مستقیم صادر کننده در اخراج وجه چک شرط تحقق جرم نیست. بلکه ممکن است با تبانی با شخص دیگر چکی را به نام او صادر کرده و از وی بخواهد که قبل از مراجعه دارنده اوّل به بانک مراجعه و چک را نقد کند. بدین وسیله چک اوّل بلامحل می شود. و یا اینکه ممکن است صاحب حساب بلافاصله پس از صدور چک، حساب خود را ببندد.
صدور دستور عدم پرداخت وجه چک به بانک
ماده ۱۴ قانون صدور چک چنین مقرر می دارد: صادر کننده چک یا ذینفع یا قائم مقام قانونی آنها با تصریح به این که چک مفقود یا سرقت یا جعل شده یا از طریق کلاهبرداری یا خیانت در امانت یا جرائم دیگری تحصیل گردیده می تواند کتباً دستورعدم پرداخت وجه چک را به بانک بدهد. بانک پس از احراز هویت دستور دهنده از پرداخت وجه آن خودداری خواهد کرد و در صورت ارائه چک به بانک گواهی عدم پرداخت را با ذکر علّت اعلام شده صادر و تسلیم می نماید.
ماده ۱۴ قانون صدور چک در سایت ویکی حقوق
دارنده چک می تواند علیه کسی که دستور عدم پرداخت داده شکایت کند و هر گاه خلاف ادعایی که موجب عدم پرداخت شده ثابت گردد دستور دهنده علاوه بر مجازات مقرر در ماده ۷ این قانون به پرداخت کلّیه خسارات وارده به دارنده چک محکوم خواهد شد.
شبکه های اجتماعی ژیوار
|
چک صیادی
چکهای صیادی به چکهایی اطلاق میشود که در آنها، مشخصات کامل صادرکننده در سامانه صیاد ثبت شده است. در نتیجه، بندهای ۱ و ۵ ماده ۳ قانون صدور چک به طور مؤثر در مورد این چکها منتفی گردیده است. در مواقعی که شرایط مشخصشده در قانون صدور چک محقق شود، بانک محال علیه موظف است از پرداخت وجه چک امتناع کرده و گواهی عدم پرداخت صادر نماید.
دارنده چک میتواند با ارائه گواهی عدم پرداخت به صادرکننده، درخواست وصول وجه چک را مطرح کند. در صورتی که صادرکننده از صدور وجه چک خودداری کند، دارنده چک این حق را خواهد داشت که از طریق مراجع قضایی، وجه چک را مطالبه نماید.
اگر چک به عنوان تضمین برای انجام معامله یا تعهدی صادر شده باشد، دارنده چک میتواند طلب خود را به میزان مبلغ مورد مطالبه به عنوان وجه التزام دنبال کند.
افراد مجاز به صدور دستور عدم پرداخت چک بلامحل
افراد مجاز به صدور دستور عدم پرداخت چک بلامحل عبارتند از:
صادر کننده
ذینفع
کسی که چک به نام او صادر شده است.
شخصی که چک به نام او ظهر نویسی شده است.
کسی که چک به او واگذار شده است.
یا قائم مقام قانونی آنها اعم از:
ورثه صادر کننده یا ذی نفع.
قیم فرد محجور (صادر کننده یا ذینفع).
تنظیم چک به شکل نادرست:
قلم خوردگی: هر نوع قلم خوردگی باید در ظهر چک توضیح داده شود وگرنه منجر به عدم پرداخت آن می شود.
عدم مطابقت امضای روی چک با نمونه امضای موجود در بانک: چک فاقد امضاء، عرفاً چک تلقی نمی شود و حاکی از اشتغال ذمه است و چک فاقد امضاء و واجد اثر انگشت، چک تلقی نمی شود، البته از طریق حقوقی پیگیری طلب ممکن است.
اختلاف در مندرجات چک: اختلاف در مندرجات چک موجب عدم پرداخت آن خواهد شد.
صدور چک از حساب مسدود: بهتر است سری بزنیم به ماده ۱۰ قانون صدور چک
هر کس با علم به بسته بودن حساب بانکی خود مبادرت به صدورچک نماید عمل وی در حکم صدور چک بی محل خواهد بود و به حداکثر مجازات مندرج در ماده ۷ محکوم خواهد شد و مجازات تعیین شده غیر قابل تعلیق است.
ما تا به اینجا متن به چک بلامحل و جرم چک بلامحل پرداختیم. چنانچه که مشاهده نمودیم صدور چک بلامحل جرم تلقی می شود و برای صادر کننده نیز مجازات اتخاذ می گردد.
ماده ۱۰ قانون صدور چک در سایت ویکی حقوق
چرا گروه وکلای کیفری ژیوار
وکلای کیفری ژیوار مجموعه ای متشکل از وکلای پایه یک دادگستری، قضات بازنشسته و اساتید دانشگاه است.
همچنین 86 درصد پرونده هایی که قبول وکالت کرده اند منجر به نتیجه ای مطلوب بوده است.
رضایت مندی موکلین، ارائه گزارش از روند پرونده، تعهد و مسئولیت پذیری از ویژگیهای وکلای این گروه حقوقی می باشد.
از اینرو، برای مشاوره حقوقی و اعطای وکالت دادگستری به این گروه باتجربه که بعضا بیش از 30 سال سابقه قضایی دارند مراجعه می کنم.
مجازات چک بلامحل:
در صورتی که مبلغ چک به دلیل وجود علل مرتبط با برگشت آن، به دارنده پرداخت نشود، دارنده این حق را دارد که با اخذ گواهی عدم پرداخت، نسبت به شکایت حقوقی و کیفری به منظور مطالبه وجه چک اقدام نماید. شرایط چک برگشتی و نوع آن ممکن است در مراحل بعدی تأثیرگذار باشد.
بر اساس ماده 7 قانون صدور چک، مجازات مرتبط با چکهای برگشتی که بلامحل تشخیص داده میشوند، مشخص شده است. پاسخ به این سوال که آیا چک برگشتی منجر به زندان میشود یا خیر، نیز در این ماده ارائه شده است. در صورتی که یک چک به دلیل عدم موجودی کافی یا خالی بودن حساب صادرکننده برگشت شود، مشمول مجازاتهای ذکر شده در این ماده خواهد بود. به منظور درک بهتر این موضوع، لازم است در ابتدا مفهوم چک بلامحل را تشریح نماییم.
چک بلامحل به چکی اطلاق میشود که فاقد تاریخ، امضا، مدت معین، شروط و سفید امضا باشد و همچنین به عنوان تضمین صادر نشده باشد. اگر وجه چک به دلیل نبود موجودی کافی یا دیگر موارد مرتبط پرداخت نگردد، به عنوان بلامحل تلقی میشود.
دارنده چک بلامحل باید ظرف 6 ماه از تاریخ مقرر در چک برای مطالبه وجه اقدام کرده و همچنین در صورت دریافت گواهی عدم پرداخت از بانک، ظرف 6 ماه از تاریخ مذکور نسبت به شکایت کیفری اقدام کند. در این موارد، صادرکننده چک با مجازات مندرج در ماده 7 قانون صدور چک، که به حبس منجر میشود، مواجه خواهد شد.
ماده 7 قانون صدور چک به تفکیک میزان وجه چک، مجازاتهای مختلفی را برای صادرکننده چک بلامحل تعیین کرده است. در صورتی که مبلغ چک کمتر از 1 میلیون تومان باشد، مجازات حبس تا حداکثر 6 ماه خواهد بود. برای چکهای بین 1 میلیون تا 5 میلیون تومان، حبس بین 6 ماه تا یک سال و برای مبالغ بیش از 5 میلیون تومان، حبس از یک تا دو سال در نظر گرفته شده است.
نکته مهم این است که بر اساس قانون کاهش مجازات حبس تعزیری، مجازاتهای مندرج در ماده 7 به میزان قابل توجهی تغییر یافته و با توجه به این که این جرم قابل گذشت است، مجازاتهای حبس در هر مورد به نصف تقلیل یافته است.
آیا چک برگشتی مجازات حبس دارد؟
یکی از سؤالات متداول در مورد چکهای برگشتی، به ویژه از جنبههای کیفری و حقوقی، این است که آیا در صورت پیگیری وصول چک برگشتی از طریق مراجع قانونی، امکان صدور حکم حبس برای صادرکننده چک وجود دارد یا خیر؟ به عبارت دیگر، آیا چک برگشتی به مجازات حبس محکوم میشود و در صورت مثبت بودن پاسخ، این مجازات چگونه و با چه شرایطی نسبت به محکوم علیه اعمال خواهد شد؟
در پاسخ به این سؤال، لازم است که بین چکهای بلامحل از نوع حقوقی و کیفری تمایز قائل شویم. چک بلامحل کیفری به چکی اطلاق میشود که دارای تاریخ و امضا بوده و شرایط خاصی برای صدور آن رعایت نشده است و به منظور تضمین بدهی صادر نشده است.
در مورد چکهای بلامحل کیفری، اگر دارنده چک ظرف مدت شش ماه از تاریخ سررسید آن نسبت به اخذ گواهی عدم پرداخت اقدام کرده و سپس نیز ظرف مدت شش ماه بعد از دریافت گواهی مذکور، شکایت خود را نسبت به صدور چک بلامحل ثبت نماید، صادرکننده چک میتواند بر اساس ماده 7 قانون صدور چک و با توجه به احکام قانون کاهش مجازات حبس تعزیری، به حبس از سه ماه تا یک سال محکوم گردد که این مدت به مبلغ چک نیز بستگی دارد.
در مورد چک برگشتی حقوقی، که دارای شرایط لازم برای تبدیل شدن به چک بلامحل کیفری نیست، مجازات حبس تنها درصورتی میتواند اعمال شود که محکوم علیه پس از صدور حکم پرداخت وجه چک توسط دادگاه، از انجام تعهد خود در مهلت تعیینشده خودداری کند. در این صورت، ذینفع یا خواهان میتواند درخواست صدور حکم جلب وی را از مراجع اجرایی داشته باشد.
رأی وحدت رویه
شماره رأی وحدت رویه: ۲۳۱
تاریخ رأی وحدت رویه: سال ۱۳۷۱ دیوان عالی کشور
چکیده ای از رأی که بهتر است بدانید: در چک های دو امضایی اگر فقدان یک امضاء وجود داشته باشد. بنا بر رأی وحدت رویه دیوان عالی کشور فقدان هر یک از امضاء ها وصف قانونی را از چک سلب میکند.
برای تغییر این متن بر روی دکمه ویرایش کلیک کنید. لورم ایپسوم متن ساختگی با تولید سادگی نامفهوم از صنعت چاپ و با استفاده از طراحان گرافیک است.
نتیجه گیری
ما آنچه که در این متن بدان پرداختیم جرم صدورچک بلامحل و صدور چک بلامحل است. بهتر است به هنگام مواجه شدن با چک بلامحل به موارد فوق توجه نمایید. شما میتوانید در راستای احقاق حقوق خود با بهترین وکیل کیفری در تهران نیز در این زمینه مشورت حاصل نمایید. امیدواریم اطلاعات لازم را در اختیار شما عزیزان در این زمینه گذارده باشیم.
سوالات متداول
نام دیگر چک بلامحل چک برگشتی است. ممکن است نام چک برگشتی بیشتر به گوش شما برخورد کرده باشد. چک بلامحل به چکی اطلاق می شود که، به هنگامی که دارنده ی چک به بانک در راستای وصول و مطالبه وجه چک مراجعه می کند با حساب خالی صادر کننده چک رو به رو می شود. در برخی از مواقع ممکن است، برخی از عوامل دیگر منجر به عدم وصول وجه چک شود.
دارا نبودن وجه نقد یا عدم کفایت آن در تاریخ مندرج در چک (فقدان یا کسری محل)، چنانچه وجه موجود در بانک کمتر از وجه مندرج در چک باشد؛ بنا بر ماده ۵ قانون صدور چک: در صورتی که موجودی حساب صادر کننده چک نزد بانک کمتر از مبلغ چک باشد به تقاضای دارنده چک بانک مکلّف است مبلغ موجود در حساب را به دارنده چک بپردازد و دارنده چک با قید مبلغ دریافت شده در پشت چک و تسلیم آن به بانک، گواهی نامه مشتمل بر مشخصات چک و مبلغی که پرداخت شده از بانک دریافت مینماید.
نظرات ارزشمند شما به ما کمک میکند تا خدمات خود را در زمینه جرم و مجازات چک بلامحل بهبود بخشیم. لطفاً تجربه خود را با ما و دیگران به اشتراک بگذارید.
از طریق دکمه زیر میتوانید لینک صفحه را اشتراک گذاری کنید.
بدون دیدگاه