انواع و اقسام دادگاه کیفری و نحوه رسیدگی

 انواع دادگاه کیفری 

قانون آیین دادرسی کیفری مصوب 1392، دادگاه های کیفری، به دادگاه کیفری یک، کیفری دو، انقلاب، اطفال و نوجوانان و نظامی تقسیم می شوند. علاوه بر این  در قانون آیین دادرسی کیفری دادگاه عمومی بخش نیز وجود دارد. اما به این دلیل که دادگاه عمومی بخش فقط به امور کیفری رسیدگی نمی کند بلکه به امورحقوقی نیز رسیدگی می نماید؛ لذا قانونگذار، دادگاه عمومی بخش را جزو دادگاه کیفری بیان نکرده است.

همچنین براساس آیین نامه دادسرا و دادگاه ویژه روحانیت، مصوب 1369 و اصلاحیه 1384 آن  ویژه روحانیت نیز مرجعی است که به جرایم روحانیون رسیدگی می نماید، لذا با توجّه به این که مرجع ایجاد این دادگاه آیین نامه فوق الذکر است. لذا در مادّه 294 قانون آیین دادرسی کیفری جزء دادگاههای کیفری بیان نشده است.

دادگاههایی که در مرحله بدوی به امور کیفری رسیدگی می نمایند، شامل موارد ذیل است:

• کیفری یک.
•  کیفری دو.
• اطفال و نوجوانان.
• عمومی بخش.
• انقلاب.
• نظامی.
• ویژه روحانیت.

دادگاه کیفری یک

براساس ماده 302 قانون آیین دادرسی کیفری صلاحیت دادگاه کیفری شامل موارد ذیل است:

• جرایم موجب مجازات سلب حیات.
• موحب حبس ابد.
• جرایم موجب مجازات قطع عضو یا جنایات عمدی علیه تمامیت جسمانی با میزان نصف دیه کامل یا بیشتر از آن.
• موجب مجازات تعزیری درجه سه و بالاتر.
• جرایم سیاسی و مطبوعاتی.

دادگاه کیفری دو

بر اساس ماده 301 قانون آیین‌دادرسی کیفری دادگاه کیفری دو صلاحیت رسیدگی به تمام جرایم را دارد، مگر آنچه به موجب قانون در صلاحیت مرجع دیگری باشد؛ یعنی اگر جرایم در صلاحیت دادگاههای  کیفری یک، انقلاب، اطفال و نوجوانان و دادگاه‌های نظامی را از بقیه جرایم جدا کنیم صلاحیت دادگاه کیفری دو مشخص می‌شود.

برطبق ماده 295، دادگاه کیفری دو با حضور رئیس یا دادرس علی‌البدل در حوزه قضایی هر شهرستان تشکیل می‌شود. برابر ماده 335 دادگاه‌های کیفری در موارد کیفرخواست دادستان، قرار جلب به دادرسی توسط دادگاه و ادعای شفاهی دادستان در دادگاه شروع به رسیدگی می‌کنند و مطابق ماده 340 همان قانون جرایم تعزیری درجه هفت و هشت، مستقیم در دادگاه مطرح می‌شود. شیوه رسیدگی مطابق ماده 342، به این شکل است که دادگاه با تعیین وقت رسیدگی و ابلاغ آن به شاکی یا مدعی مخصوص، متهم، وکیل یا وکلای آنان، دادستان و سایر اشخاصی که باید در دادگاه حاضر شوند آنان را برای شرکت در جلسه رسیدگی احضار می‌کند و تصویر کیفرخواست برای متهم فرستاده می‌شود و همچنین تبصره ماده 346، مقرر داشته هر یک از طرفین می‌توانند حداکثر دو وکیل معرفی کنند.

دادگاه انقلاب

براساس ماده 303 به جرایم زیر در دادگاه انقلاب رسیدگی می‌شود:

• جرایم علیه امنیت داخلی و خارجی.
• محاربه، افساد فی‌الارض، بغی، تبانی و اجتماع علیه جمهوری اسلامی ایران.
• اقدام مسلحانه یا احراق، تخریب و اتلاف اموال به منظور مقابله با نظام.
• توهین به مقام بنیانگذار جمهوری اسلامی ایران و مقام رهبری.
• تمام جرایم مربوط به موادمخدر، روانگردان و پیش‌سازهای آن و قاچاق اسلحه، مهمات و اقلام و مواد تحت کنترل.
• سایر مواردی که به موجب قوانین خاص در صلاحیت این دادگاه است، حسب ماده 297 دادگاه انقلاب برای رسیدگی به جرایم موجب مجازات مندرج در بندهای (الف)، (ب)، (پ) و (ت) ماده 302 قانون آیین‌دادرسی کیفری.

دادگاه اطفال و نوجوانان

براساس ماده 304 به تمامی جرایم اطفال و افراد کمترازهجده سال تمام شمسی در دادگاه اطفال و نوجوانان رسیدگی می‌شود.

در تبصره همین ماده، طفل کسی است، که به حد بلوغ‌ شرعی نرسیده است. نکته قابل تأمل اینکه هر گاه هنگام رسیدگی سن متهم از هجده سال تمام تجاوز کند، رسیدگی به اتهام وی مطابق قانون جدید آیین دادرسی در امور کیفری در دادگاه اطفال و نوجوانان ادامه می‌یابد. در صورتی که اطفال و نوجوانان مرتکب یکی از جرایم مشمول صلاحیت دادگاه کیفری یک یا انقلاب شوند براساس ماده 315 به جرایم آنان در کیفری یک ویژه رسیدگی به جرایم اطفال و نوجوانان رسیدگی می‌شود، متهم نیز از تمامی امتیازاتی که در دادگاه اطفال و نوجوانان اعمال می‌شود، بهره‌مند می‌شود.

دادگاه‌ نظامی

براساس تبصره 2 ماده 307 رسیدگی به اتهامات افسران نظامی و انتظامی موضوع ماده 307 که در صلاحیت سازمان قضایی نیروهای مسلح است حسب مورد در صلاحیت دادگاه نظامی یک یا دو تهران است. جرایم عمومی افسران نظامی و انتظامی از درجه سرتیپ و بالاتر یا دارای درجه سرتیپ دومی شاغل در محل‌های سرلشکری یا فرماندهی تیپ مستقل در صلاحیت دادگاههای کیفری تهران است و رسیدگی به جرایم خارج از مقامات مندرج در ماده 307 و تبصره‌های آن در صلاحیت سازمان قضایی نیروهای مسلح است.

یکی از اقداماتی که وکیل پایه یک دادگستری انجام میدهد مشاوره قضایی به صورت تلفنی، رایگان یا آنلاین به افراد در مواقعی که سئوالات و مشکلات حقوقی دارند می باشد. بهره مندی از مشاوره حقوقی با وکیل پایه یک دادگستری باعث میشود شخص قبل از هر اقدام در طرح شکایت کیفری یا دفاع از خود در پرونده کیفری از نتیجه پرونده آگاه شود و در وقت و هزینه صرفه جویی شود یکی از خدمات مهم گروه وکلای کیفری ژیوارارائه مشاوره رایگان به صورت تلفنی و آنلاین توسط وکیل پایه یک دادگستری می باشد. سئوالات و مشکلات حقوقی خود در تمام زمینه های امور کیفری مانند کلاهبرداری، خیانت در امانت، جعل سند را با مشاور حقوقی آنلاین در تمام ساعات شبانه روز حتی ایام تعطیل به صورت تلفنی و یا در واتساپ مطرح نمائید تا در کوتاهترین زمان ممکن پاسخگوی شما باشد.

 

•  مشاوره حقوقی:
• 09020038664(واتساپ)

free consultation مشاوره حقوقی

 دفتر وکالت:

تهران- خیابان شریعتی – بالاتر از باغ سفارت انگلیس- ساختمان سفیران- طبقه دو- واحد ب2.