مجازات قتل در قانون و شرع

مجازات قتل در قانون و شناسایی آن توسط وکیل پایه یک کیفری که یکی از جرایم علیه تمامیت جسمانی اشخاص است، در این محتوا بررسی می گردد. علاوه بر پیچیدگی ذاتی پرونده های مربوط به قتل در تمام کشورهای دنیا، در نظام حقوقی ایران، احکام کیفری مربوط به قتل و مجازات آن به دلیل الهام از فقه اسلامی با مسائل بسیاری رو به روست که باعث می شود پیگیری این پرونده ها از عهده یک فرد عادی بدون تحصیلات و تخصص حقوقی خارج باشد.

به همین دلیل استفاده از وکیل پایه یک کیفری با تخصص در جرم و مجازات قتل که وکیل قتل نامیده می شود نیازی انکار نشدنی است. گروه وکلای کیفری ژیوار با تجربه چندین ساله در کلیه امور کیفری از جمله جرم قتل می توانند این نیاز شما را با نازل ترین هزینه برطرف نمایند. در این مقاله با تعریف، انواع و مجازات قتل آشنا خواهید شد. برای کسب اطلاعات حقوقی دقیق تر در زمینه جرم قتل و مجازات قتل می توانید با متخصصان ما در گروه وکلای کیفری ژیوار ارتباط برقرار نمایید.

تعریف و انواع قتل

قتل به معنای گرفتن جان از انسان زنده است که در اصطلاح فقهی به آن ازهاق نفس می گویند. قتل بر اساس عنصر روانی متهم یعنی وضعیت قضد و اراده او نسبت به نتیجه رفتار خود که همان کسته شدن شخص دیگر است، به سه نوع قتل عمدی، قتل شبه عمدی و قتل خطای محض تقسیم می شود که در مورد اخیر در کنار یکدیگر قتل غیر عمدی نامیده می شوند. در ادامه این مقاله به توضیح هر یک از انواع قتل و مجازات قتل در هر یک از آن ها می پردازیم.

قتل عمدی

در قتل عمدی، مرتکب هم در انجام رفتار خود قصد و اراده آزاد دارد و هم نتیجه جرمانه یعنی کشته شدن شخص دیگر را می خواهد. بنابراین در اصطلاح حقوقی هم قصد فعل وجود دارد و هم قصد نتیجه. در ماده 290 قانون مجازات اسلامی صورت های مختلف قتل عمدی ذکر شده است که شامل موارد زیر است:

• الف) هرگاه مرتکب با انجام کاری قصد ایراد جنایت بر فرد یا افرادی معین یا فرد یا افرادی غیرمعین از یک جمع را داشته باشد و در عمل نیز جنایت مقصود یا نظیر آن واقع شود، خواه کار ارتکابی نوعاً موجب وقوع آن جنایت یا نظیر آن بشود، خواه نشود.
• ب) هرگاه مرتکب، عمداً کاری انجام دهد که نوعاً موجب جنایت واقع شده یا نظیر آن، می‌گردد، هرچند قصد ارتکاب آن جنایت و نظیر آن را نداشته باشد ولی آگاه و متوجه بوده که آن کار نوعاً موجب آن جنایت یا نظیر آن می‌ شود.
• پ) هرگاه مرتکب قصد ارتکاب جنایت واقع شده یا نظیر آن را نداشته و کاری را هم که انجام داده است، نسبت به افراد متعارف نوعاً موجب جنایت واقع شده یا نظیر آن، نمی‌ شود لکن در خصوص مجنیٌ علیه، به علت بیماری، ضعف، پیری یا هر وضعیت دیگر و یا به علت وضعیت خاص مکانی یا زمانی نوعاً موجب آن جنایت یا نظیر آن می‌شود مشروط بر آنکه مرتکب به وضعیت نامتعارف مجنیٌ علیه یا وضعیت خاص مکانی یا زمانی آگاه و متوجه باشد.
• ت) هرگاه مرتکب قصد ایراد جنایت واقع شده یا نظیر آن را داشته باشد، بدون آنکه فرد یا جمع معینی مقصود وی باشد، و در عمل نیز جنایت مقصود یا نظیر آن، واقع شود، مانند اینکه در اماکن عمومی بمب گذاری کند.

در بند ب اصل بر آگاهی مرتکب و در بند پ اصل بر عدم آگاهی مرتکب نسبت به شرایط خاص بزهدیده است.

رأي و‌حدت‌ رو‌يه شماره 24 ديوان عالي كشور در خصوص تعيين قيمت ديه و صلاحيت دادگاه كيفري يك در رسيدگي به جرايم قتل خطايي و شبه عمد و فرجام پذير بودن نظرات دادگاه مزبور مطابق با سایت قوانین و مقررات جمهوری اسلامی ایران

مجازات قتل عمدی چیست؟

مجازات قتل عمدی بر اساس شریعت و قانون مجازات ایران که از شریعت اقتباس شده است، قصاص نفس است. در صورتی که قصاص به هر دلیلی قابلیت اجرا نداشته باشد مجازات قتل عمدی دیه و تعزیر خواهد بود. ماده 381 در همین رابطه می گوید: مجازات قتل عمدی در صورت تقاضای ولی دم و وجود سایر شرایط مقرر در قانون، قصاص و در غیر اینصورت مطابق مواد دیگر این قانون از حیث دیه و تعزیر عمل می‌ گردد. مطالعه مقاله تهدید به قتل برای شما خالی از لطف نمی باشد.

منظور از تعزیر جایگزین قصاص نیز، 3 تا 10 سال حبس است.

قتل شبه عمدی

در قتل شبه عمدی، شخص مرتکب در اجرای رفتاری که منجر به قتل شده است عمد داشته اما نتیجه مجرانه یعنی قتل را اراده نکرده است. به عبارت دیگر قتل شبه عمدی شامل قصد فعل بدون قصد نتیجه می باشد. در ماده 291 قانون مجازات، اشکال تحقق این نوع از قتل ذکر شده است که به این ترتیب است:

• الف) هرگاه مرتکب نسبت به مجنی علیه قصد رفتاری را داشته لکن قصد جنایت واقع شده یا نظیر آن را نداشته باشد و از مواردی که مشمول تعریف جنایات عمدی می‌ گردد، نباشد.
• ب) هرگاه مرتکب، جهل به موضوع داشته باشد مانند آنکه جنایتی را با اعتقاد به اینکه موضوع رفتار وی شیء یا حیوان و یا افراد مشمول ماده (302) این قانون است به مجنی علیه وارد کند، سپس خلاف آن معلوم گردد.
• پ) هرگاه جنایت به سبب تقصیر مرتکب واقع شود، مشروط بر اینکه جنایت واقع شده یا نظیر آن مشمول تعریف جنایت عمدی نباشد.

مجازات قتل شبه عمدی

مجازات قتل شبه عمدی، پرداخت دیه مقتول از سوی مرتکب قتل است. در صورتی که قتل شبه عمدی بر اساس ماده پ ماده 291 ارتکاب یافته باشد، علاوه بر دیه تعزیر هم می شود. ماده 616 بخش تعزیرات قانون مجازات در همین رابطه است: در صورتی که قتل غیر عمد به واسطه بی‌ احتیاطی یا بی‌ مبالاتی یا اقدام به امری که مرتکب در آن مهارت نداشته است یا به سبب عدم رعایت نظامات واقع شود، مسبب به حبس از یک تا سه سال و نیز به پرداخت دیه در صورت مطالبه از ناحیه اولیای دم محکوم خواهد شد مگر اینکه‌ خطای محض باشد.

قتل خطای محض

در قتل خطای محض، مرتکب نه در انجام رفتار خود اراده دارد و نه نتیجه رفتار غیر ارادی خود را قصد کرده است. در ماده 292 قانون مجازات موارد ارتکاب قتل خطای محض آورده شده است:

• الف) در حال خواب و بیهوشی و مانند آنها واقع شود.
• ب) به وسیله صغیر و مجنون ارتکاب یابد.
• پ) جنایتی که در آن مرتکب نه قصد جنایت بر مجنی علیه را داشته باشد و نه قصد ایراد فعل واقع شده بر او را، مانند آنکه تیری به قصد شکار رها کند و به فردی برخورد نماید.

مجازات قتل خطای محض

مجازات قتل خطای محض پرداخت دیه مقتول است که البته در مواردی این دیه نه توسط خود مقتول بلکه توسط عاقله او (پدر، پسر و بستگان ذکور نسبی پدر و مادری یا پدری به ترتیب طبقات ارث) پرداخت می شود که موارد آن در قانون مجازات تعیین شده است.

مجازات قتل غیر عمدی در تصادفات رانندگی

در صورتی که قتل غیر عمدی به موجب بی احتیاطی یا بی مبالاتی در رانندگی رخ دهد، مجازات آن با موارد دیگر فرق دارد و به طور جداگانه در قانون تعیین شده است. ماده 714 بخش تعزیرات قانون مجازات این مجازات را بیان کرده است: هرگاه بی احتیاطی یا بی مبالاتی یا عدم رعایت نظامات دولتی یا عدم مهارت راننده وسایل نقلیه زمینی، آبی یا هوایی یا متصدی موتوری، منتهی به قتل غیرعمد شود، مرتکب به 6 ماه تا 3 سال حبس و نیز پرداخت دیه در صورت مطالبه از ناحیه اولیای دم محکوم می شود.

حکم قتل های خانوادگی

حکم قتل های خانوادگی مانند قتل در سایر موارد است که نسبت خانوادگی میان افراد وجود ندارد اما در حکم قتل های خانوادگی یک استثنا وجود دارد و آن قتل فرزند توسط پدر است که حتی اگر عمدی باشد قاتل، یعنی پدر قصاص نمی شود زیرا یکی از شرایط ثبوت قصاص بر اساس قانون مجازات اسلامی عدم وجود رابطه ابوت میان قاتل و مقتول است. بنابراین اگر پدر فرزندش را بکشد قصاص نشده و تنها از باب دیه و تعزیر بدل از قصاص مجازات می شود.

وکیل قتل در گروه وکلای کیفری ژیوار

پرونده های قتل، با توجه به اهمیت اثبات نوع آن در تعیین نوع مجازات قتل معمولا پیچیده ترین پرونده های کیفری هستند که هر دو سوی پرونده یعنی هم شاکی و هم متهم نمی توانند بدون حضور یک وکیل پایه یک کیفری تحت عنوان وکیل قتل نتیجه مطلوب و مورد نظر خود را از آن اخذ کنند. بنابراین توصیه می کنیم در صورت درگیری در یک پرونده قتل حتما از یک وکیل قتل ماهر و متبحر استفاده کنید که در تمام مراحل دادرسی شما را همراهی و راهنمایی کند. برای آشنایی و استفاده از بهترین وکیل قتل در تهران، بهترین وکیل قتل در مشهد، بهترین وکیل قتل در کردستان، و بهترین وکیل دادگاه کیفری و در تمامی شهرها و استان های کشور می توانید با گروه وکلای کیفری ژیوار که متشکل از بهترین وکلا و کارشناسان حقوق کیفری هستند تماس بگیرید.

سوالات متداول در باب مجازات قتل در قانون و شرع

در این بخش به سوالات متداول شما درباره مجازات قتل پاسخ می دهیم:

• مجازات قتل چیست؟ مجازات قتل بستگی به این دارد که قتل از چه نوعی باشد. مجازات قتل عمدی، قصاص، مجازات قتل شبه عمدی دیه و حبس تعزیری و مجازات قتل خطای محض پرداخت دیه از سوی مرتکب یا عاقله است.
• اگر پدری فرزندش را بکشد مجازات نمی شود؟ اگر پدری فرزند خود را بکشد قصاص نمی شود اما به مجازات های دیگر از نوع دیه و حبس تعزیری از 3 تا 10 سال بنا به تشخیص قاضی محکوم خواهد شد.