لینک مقاله را به اشتراک بگذارید:
مجرمین می توانند از مجازات های جایگزین حبس استفاده کنند
قانونگذار در قانون مجازات اسلامی سال 1392 ،به منظور کاهش حبس افرادی که به زندان می‌روند، نهاد جدیدی تحت عنوان مجازات جایگزین حبس مقرر نموده است، که در صورت وجود شرایط خاص، مجازاتهای حبس می‌تواند به مجازاتهای دیگری تبدیل شود. اگر چه مجازاتهای جایگزین در مورد بسیاری از جرایم وجود دارد، اما بیش از همه در مورد زندان اعمال می‌شوند، برای جایگزین کردن مجازات شرایطی در قانون پیش‌بینی شده است که اگر این شرایط فراهم باشد، مجازات جایگزین در نظرگرفته میشود. قانون به مقام قضایی این اجازه را داده است تا با فراهم آمدن شرایط مندرج در قانون، بدون در نظر گرفتن نوع جرم و یا فرد و یا گروه بتواند از مجازاتهای جایگزین و از جمله ازخدمات عام المنفعه استفاده کند.
انواع مجازاتهای جایگزین حبس
در ماده 64 قانون مجازات اسلامی انواع مجازات هایی که به جای حبس برای زندانی در نظر گرفته شده است، به شرح ذیل می باشد:
- دوره مراقبت.
- خدمات عمومی رایگان.
- پرداخت جزای نقدی.
- پرداخت جزای نقدی روزانه.
- محرومیت از حقوق اجتماعی.
- عوامل موثر در مجازات جایگزین حبس.
- رضایت شاکی.
- وجود جهات تخفیف.
- نوع جرم و کیفیت ارتکاب آن.
- آثار ناشی از جرم.
- سن مجرم.
- مهارت مجرم.
- وضعیت، شخصیت وسابقه مجرم.
- وضعیت بزه دیده و سایر اوضاع و احوال وی.
مجازات جایگزین حبس
تاثیر مجازات جایگزین حبس بر مجرم
امروزه در تمام دنیا به این نتیجه رسیده اند که صرف مجازات حبس کاهش دهنده جرم نیست. بلکه در بیشتر موارد مجرم را جسورتر کرده تا تلافی زندان رفته را انجام بدهد. لذا قانونگذار در فصل نهم قانون مجازات اسلامی به مجازات جایگزین حبس اشاره کرده است.
زندان به عنوان یک مجازات نه تنها در راستای اهداف اصلاح و درمان موثر نیست، بلکه منجر به قطع رابطه زندانی با زندگی عادی، خانواده، کار و اطرافیانش نیز میشود. این مجازات علاوه بر مجرم، بر خویشان و نزدیکان و به ویژه همسر و فرزندان او نیز تحمیل میشود. به همین لحاظ امروزه سیستم‌های عدالت کیفری از کیفرگرایی محض به رویکردهای نوین اصلاح و درمان و بازسازی اجتماعی مجرمین روی آورده‌اند و دیدگاه‌های نوین جرم‌شناسی و جامعه‌شناسی کیفری بر این اساس استوار می‌باشد که استفاده از زندان تنها به عنوان آخرین حربه برای مقابله با مجرمان خطرناک در نظر گرفته شود.
جرائم مشمول مجازات های جایگزین حبس
مرتکبین جرائم عمدی که حداکثر مجازات قانونی آن ها:
- سه ماه حبس است.
- نود و یک روز تا شش ماه حبس است.
- بیش از شش ماه تا یکسال حبس است.
مرتکبین جرائم غیرعمدی به مجازات جایگزین حبس محکوم می شوند، مگر اینکه مجازات ق انونی جرم ارتکابی بیش از دو سال حبس باشد؛ که در این حالت مجازات جایگزین حبس اختیاری است.
- مرتکبین جرائمی که نوع یا میزان تعزیر آنها در قوانین مشخص نشده است.
نهاد دوره مراقبت
نهاد دوره مراقبت در حقوق کیفری ایران برای نخستین بار در ماده 83 قانون مجازات اسلامی سال 1392 به عنوان یکی از مجازاتهای جایگزین حبس مورد تصویب قرار گرفته است. دوره مراقبت دوره ای است که طی آن محکوم، به حکم دادگاه و تحت نظارت قاضی اجرای احکام به انجام یک یا چند مورد از دستورهای مندرج در تعویق مراقبتی به شرح ذیل محکوم می گردد:
- جرائمی که مجازات قانونی آنها حداکثر سه ماه تا شش ماه است.
- در جرائمی که مجازات قانونی آنها نود و یک روز تا شش ماه حبس است .
- جرائمی که نوع و میزان تعزیر آنها در قوانین مشخص نشده است و مدت حبس شش ماه تا یک سال باشد.
- در جرائمی که مجازات قانونی آنها بیش از شش ماه تا یک سال است، یک تا دو سال.
- جرائم غیرعمدی که مجازات قانونی آنها بیش از یک سال است، دو تا چهار سال.
مجازات جایگزین حبس
خدمات عمومی رایگان
در ماده 84 قانون مجازات اسلامی سال 1392، بیان شده است. خدمات عمومی رایگان به عنوان یکی از مجازاتهای جایگزین حبس تعریف شده است. خدماتی است که با رضایت محکوم برای مدت معین به شرح ذیل مورد حکم واقع میشود و تحت نظارت قاضی اجرای احکام اجرا میشود.
جرائم موضوع بند:
- (الف)ماده(۸۳) تا دویست و هفتاد ساعت.
- (ب)ماده(۸۳) دویست و هفتاد تا پانصد و چهل ساعت.
- (پ)ماده(۸۳) پانصد و چهل تا هزار و هشتاد ساعت.
- (ت)ماده(۸۳) هزار و هشتاد تا دو هزار و صد و شصت ساعت.
مجازات جایگزین حبس برای نوجوانان بزهکار
مجازاتهای جایگزین حبس در مورد جرائم نوجوانان، تحت تاثیر آموزه‌های عدالت ترمیمی، بیش از هر چیز تاثیرگذار خواهد بود. مجازات‌هایی که با توجه به جرم ارتکابی، شخصیت و پیشینه کیفری مجرم، دفعات ارتکاب جرم، وضعیت بزه‌دیده و آثار ناشی از ارتکاب جرم توسط دادگاه تعیین و با مشارکت مردم و نهادهای مدنی در اجتماع به اجرا درمی‌آیند.
اقداماتی از قبیل اعمال دوره مراقبت، اقامت در منزل، نگهداری در روزهای پایان هفته، نظارت الکترونیک، خدمات عمومی رایگان و نهادهای ارفاقی مانند تعویق صدورحکم، ترک تعقیب، تعلیق تعقیب، بایگانی‌کردن پرونده، معافیت از کیفر، میانجی‌گری کیفری، تعلیق مجازات، نظام نیمه آزادی و آزادی مشروط به مجرم فرصت می‌دهد تا درصدد جبران خطای ارتکابی و آسیب وارده به جامعه برآمده و احساس مسوولیت‌پذیری و کارآمدی در جامعه کند. همچنین باید در نظرداشت افراط در مجازات جایگزین حبس، بدون در نظرگرفتن بسترهای خانوادگی، محیط زندگی و شرایط اقتصادی یک نوجوان، نوعی رهاکردن وی در شرایط ناامن موجود در زندگی‌اش است که او را به سمت بزه‌کاری سوق داده بود و اکنون بار دیگر به همین محیط سپرده میشود که چه بسا باعث وقوع جرائم جدی و مزمن‌شدن بزه‌کاری در وی شود.
مجازات جایگزین حبس
وکیل پایه یک دادگستری ژِیوار در تهران
یکی از خدمات مهم گروه وکلای کیفری ژیوار ارائه مشاوره حقوقی رایگان به صورت تلفنی و آنلاین توسط وکیل پایه یک دادگستری می باشد. سئوالات و مشکلات حقوقی خود در تمام زمینه های امور کیفری مانند کلاهبرداری، خیانت در امانت، جعل سند، مجازات های جایگزین حبس را با مشاور حقوقی آنلاین در تمام ساعات شبانه روز حتی ایام تعطیل به صورت تلفنی و یا در واتساپ مطرح نمائید تا در کوتاهترین زمان ممکن پاسخگوی شما باشد.
بدون دیدگاه